Vận tải đường bộ đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng và nền kinh tế quốc gia, đảm bảo hàng hóa lưu thông hiệu quả từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ sức khỏe tài xế, các quy định về giới hạn giờ lái xe đã được áp dụng, trong đó có việc không cho phép tài xế lái quá 10 giờ/ngày và 48 giờ/tuần, đồng thời yêu cầu nghỉ ngơi hợp lý.

Hãy cùng CETA tìm hiểu rõ hơn về quy định này.

1. Giới Hạn Giờ Lái Xe – Lợi Ích và Thách Thức

Luật Trật tự, An toàn Giao thông đường bộ 2024 quy định giới hạn thời gian lái xe tối đa 48 giờ một tuần, 10 giờ mỗi ngày và 4 giờ liên tục, đang gây ra nhiều tranh cãi.

Mục tiêu của quy định này là ngăn chặn tình trạng tài xế làm việc quá sức, một nguyên nhân chính dẫn đến tai nạn giao thông. Các nghiên cứu chỉ ra rằng tài xế mệt mỏi có phản xạ chậm hơn, dễ mất tập trung và khó xử lý tình huống khẩn cấp trên đường. Điều này đặc biệt nguy hiểm khi họ điều khiển các phương tiện trọng tải lớn, có thể gây hậu quả nghiêm trọng khi va chạm. Vì vậy, giới hạn thời gian lái xe không chỉ bảo vệ chính tài xế mà còn đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống giao thông.

Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay không ít tài xế làm việc 60 – 65 giờ một tuần với các tuyến đường ngắn và hơn 65 giờ với các tuyến đường dài. Chính vì vậy, quy định này cũng đặt ra những thách thức lớn đối với ngành vận tải và logistics. Theo Hiệp hội Logistics Hà Nội, việc giới hạn giờ lái xe khiến thu nhập của tài xế giảm từ 20-30%, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của họ. Nhiều doanh nghiệp vận tải cũng gặp khó khăn trong việc duy trì tiến độ giao hàng, khi số lượng tài xế không đủ để đáp ứng nhu cầu vận chuyển ngày càng tăng.

Hệ quả là chi phí vận tải tăng lên, kéo theo giá thành hàng hóa bị đẩy cao, làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, một số tài xế vì muốn đảm bảo thu nhập đã tìm cách lách luật, lái xe ngoài giờ quy định hoặc tranh thủ chạy nhanh hơn để bù thời gian, điều này có thể tạo ra những rủi ro còn lớn hơn.

2. Đề Xuất Điều Chỉnh Của Hiệp Hội Logistics Hà Nội

Trước những bất cập này, Hiệp hội Logistics Hà Nội đề xuất một số điều chỉnh nhằm cân bằng giữa đảm bảo an toàn giao thông và hiệu quả vận tải. Cụ thể, Hiệp hội đề xuất nâng giới hạn giờ lái xe lên 65 giờ/tuần, gần tương đương với mức quy định của Mỹ (60-70 giờ/tuần) và châu Âu (56 giờ/tuần). Việc tăng giới hạn giờ lái xe sẽ giúp tài xế có thêm cơ hội làm việc mà không ảnh hưởng đến thu nhập, đồng thời giúp doanh nghiệp có thêm sự linh hoạt trong vận hành.

Một điểm đáng chú ý trong đề xuất của Hiệp hội là việc chỉ xử phạt tài xế nếu vượt quá 10% giới hạn quy định. Điều này nhằm tránh sự cứng nhắc trong áp dụng luật, tạo điều kiện cho tài xế có thể điều chỉnh lịch trình một cách linh hoạt mà không bị áp lực quá mức.

Bên cạnh đó, Hiệp hội cũng kiến nghị chỉ tính thời gian lái xe khi tốc độ tối thiểu đạt 15 km/h, nhằm loại trừ các trường hợp xe phải dừng chờ trong tình trạng ùn tắc giao thông. Điều này giúp đảm bảo rằng thời gian lái xe phản ánh đúng khối lượng công việc thực tế của tài xế, tránh tình trạng họ bị phạt oan khi gặp phải điều kiện giao thông bất lợi.

3. Cơ Sở Pháp Lý và Khả Năng Thực Thi

Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, vi phạm quy định về thời gian lái xe có thể bị phạt từ 3 – 5 triệu đồng và bị tước giấy phép lái xe từ 1 – 3 tháng. Dù luật đã có những quy định nghiêm ngặt, nhưng nếu không có sự điều chỉnh phù hợp, việc áp dụng máy móc có thể gây ra những hệ quả tiêu cực.

Nếu đề xuất của Hiệp hội được chấp thuận, ngành vận tải có thể giảm bớt áp lực chi phí, tăng hiệu quả hoạt động mà vẫn đảm bảo tính an toàn. Việc điều chỉnh này không đồng nghĩa với việc bỏ qua vấn đề an toàn giao thông, mà thay vào đó là hướng đến một cách tiếp cận hợp lý hơn, đảm bảo vừa bảo vệ tài xế, vừa giúp hệ thống logistics vận hành ổn định.

4. Hướng Đi Tương Lai: Cân bằng giữa an toàn và hiệu quả

Để dung hòa giữa an toàn giao thông và hiệu suất vận tải, có thể cần đến các giải pháp bổ sung, chẳng hạn như:

• Tăng cường ứng dụng công nghệ giám sát: Sử dụng hệ thống định vị GPS và cảm biến thông minh để theo dõi tình trạng tài xế theo thời gian thực, từ đó đưa ra cảnh báo sớm khi tài xế có dấu hiệu mệt mỏi.
• Cải thiện điều kiện nghỉ ngơi cho tài xế: Xây dựng thêm các điểm dừng nghỉ dọc tuyến quốc lộ, nơi tài xế có thể thư giãn thay vì phải nghỉ trên xe trong điều kiện không thoải mái.
• Đào tạo và nâng cao nhận thức: Cung cấp các khóa huấn luyện về lái xe an toàn, giúp tài xế hiểu rõ tầm quan trọng của việc nghỉ ngơi đúng cách, tránh tình trạng cố gắng lái xe quá sức.

5. Kết Luận

Quy định giới hạn giờ lái xe trong Luật Trật tự, An toàn Giao thông đường bộ 2024 là một bước tiến quan trọng nhằm bảo đảm an toàn giao thông, bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của tài xế. Tuy nhiên, việc áp dụng cứng nhắc có thể gây ra những khó khăn không nhỏ cho ngành vận tải và logistics, ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng, thu nhập của tài xế và cả chi phí vận chuyển hàng hóa.

Trước thực tế đó, đề xuất điều chỉnh của Hiệp hội Logistics Hà Nội mang đến một hướng tiếp cận linh hoạt hơn, giúp cân bằng giữa an toàn giao thông và hiệu quả vận tải. Việc nâng giới hạn giờ lái xe, điều chỉnh cách tính thời gian làm việc và áp dụng hình thức xử phạt hợp lý sẽ góp phần giúp doanh nghiệp và tài xế vận hành hiệu quả hơn mà vẫn đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn.

Trong tương lai, để giải quyết triệt để bài toán này, ngành logistics cần kết hợp nhiều giải pháp đồng bộ như ứng dụng công nghệ giám sát, cải thiện điều kiện làm việc cho tài xế, và đẩy mạnh đào tạo nhận thức về lái xe an toàn. Chỉ khi có một chiến lược tổng thể, hài hòa giữa quy định pháp luật, lợi ích doanh nghiệp và quyền lợi của tài xế, ngành vận tải mới có thể phát triển bền vững, đáp ứng nhu cầu vận chuyển ngày càng cao của nền kinh tế.