Bài toán thực tế của vận hành nhiều chặng

Trong nhiều mô hình vận tải hiện đại, hành trình giao hàng không còn đơn tuyến từ điểm A đến điểm B mà thường được chia nhỏ thành nhiều chặng vận chuyển kế tiếp nhau. Điều này đặc biệt phổ biến trong các tuyến gom hàng đi tỉnh xa, hoặc các mạng lưới vận chuyển sử dụng nhiều phương tiện trung chuyển khác nhau. Ví dụ, một đơn hàng từ Hà Nội đi Cần Thơ có thể qua ba chặng: Hà Nội – Đà Nẵng, Đà Nẵng – TP.HCM, rồi TP.HCM – Cần Thơ. Mỗi chặng có thể do xe khác nhau đảm nhận, tài xế khác nhau, và thường phải được điều phối riêng theo thời điểm, tình trạng giao nhận thực tế và luồng vận hành tại điểm trung chuyển.

Vấn đề phát sinh khi các chặng này không diễn ra liên tục, mà cần người điều phối theo dõi sát để gán tiếp chuyến sau khi chặng trước hoàn thành. Việc nối chuyến cần được xử lý nhanh chóng và chính xác, bởi nếu gán trễ, hàng sẽ tồn bãi, không đạt chất lượng dichj vụ; còn nếu gán sớm mà xe/tài chưa tới điểm trung chuyển, thì đơn có thể bị treo, gây xáo trộn lịch trình. Vì vậy, yếu tố mấu chốt trong bài toán này là: biết chính xác hàng đang ở đâu, chặng nào đã xong, xe nào đang vận chuyển, và liệu đã có thể nối tiếp được chưa.

Tuy nhiên, đây chính là điểm nghẽn cố hữu trong rất nhiều hệ thống vận hành hiện nay: mặc dù đơn hàng, chuyến xe và trạng thái đều đã được quản lý trong phần mềm, nhưng việc xác định chính xác vị trí hiện tại của hàng hóa vẫn là một quy trình rời rạc và thủ công. Dữ liệu có, nhưng không hiển thị đúng ngữ cảnh. Điều phối viên dù có phần mềm hỗ trợ, vẫn phải thao tác rất nhiều bước để có thể trả lời một câu hỏi tưởng như đơn giản: “Hàng từ chặng trước hiện đang ở đâu? Đã có thể gán tiếp chặng sau chưa?

Khi thông tin nằm rải rác tại nhiều màn hình, thao tác trở nên thủ công và tốn thời gian

Thực tế trong vận hành cho thấy, để xác định xem đơn hàng đang được xử lý đến đâu, người điều phối phải mở nhiều tab, thao tác qua nhiều màn hình khác nhau. Ban đầu là vào danh sách đơn hàng, tìm đúng mã đơn đang cần xử lý. Sau đó phải kiểm tra trạng thái từng chặng: chặng nào đã hoàn thành, chặng nào đang được thực hiện. Nhưng trạng thái “đang vận chuyển” không nói lên điều gì nếu không biết xe đang ở đâu. Muốn xác định vị trí thực tế, người điều phối lại phải thoát ra, mở sang tab bản đồ hoặc dashboard định vị, nhập biển số xe hoặc mã tài xế để lọc ra xe liên quan, rồi quan sát xem xe đang ở gần điểm giao hay chưa. Sau đó lại quay lại màn hình ghép đơn để cân nhắc gán chặng tiếp theo.

Quy trình đó nghe qua có vẻ hợp lý nhưng trên thực tế lại rất thủ công, đặc biệt là khi thao tác trên hàng trăm đơn mỗi ngày. Mỗi bước đòi hỏi người điều phối phải ghi nhớ, đối chiếu, và thao tác một cách bán tự động. Việc phải nhảy qua lại giữa màn hình đơn hàng, màn hình xe, rồi đến tab bản đồ rồi lại quay về màn hình điều phối khiến quá trình xử lý bị ngắt quãng liên tục. Tệ hơn, thao tác thủ công này khiến việc sai sót trở nên dễ xảy ra: gán nhầm chặng khi xe chưa về điểm trung chuyển, bỏ lỡ thời điểm có thể nối chuyến nhanh, hoặc gán đơn cho tài xế đang ở quá xa.

Về mặt tổ chức, quy trình này làm giảm hiệu suất điều phối chung. Tài nguyên xe không được khai thác tối ưu, đơn hàng bị trễ nhịp nối chặng, hàng tồn tại điểm trung chuyển nhiều hơn kế hoạch, gây phát sinh chi phí lưu kho hoặc nguy cơ lỡ tuyến. Mặc dù phần mềm đã có, nhưng thiếu sự kết nối giữa các khối thông tin khiến việc ra quyết định vẫn phụ thuộc vào người thao tác, thay vì để dữ liệu dẫn dắt luồng vận hành.

Tích hợp bản đồ vị trí xe – Giải quyết đúng điểm nghẽn cốt lõi

Để giải quyết triệt để bài toán điều phối nhiều chặng, CETA đã chủ động nâng cấp hệ thống với một cải tiến mang tính chiến lược: hiển thị bản đồ vị trí xe ngay trong giao diện ghép chuyến. Đây không đơn thuần là một thay đổi về giao diện, mà là bước tiến trong tư duy thiết kế nghiệp vụ – đưa dữ liệu định vị, vốn trước đây chỉ dùng trong các màn hình giám sát hoặc kiểm tra riêng biệt, trở thành thành phần cốt lõi của quá trình ra quyết định điều phối.

Từ giao diện ghép chuyến trong hệ thống của CETA, người điều phối giờ đây có thể nhìn thấy ngay danh sách các xe đã thực hiện chặng trước, kèm theo bản đồ hiển thị vị trí thực tế của từng xe. Không cần chuyển tab, không cần dò lại mã đơn hay biển số, không phải truy xuất thêm từ màn hình quản lý phương tiện. Dữ liệu định vị được tự động kết nối và kéo về đúng điểm chạm cần thiết: ngay tại nơi người điều phối đang lên kế hoạch tuyến tiếp theo. Nếu một xe đang thực hiện hành trình Đà Nẵng – TP.HCM, người điều phối có thể theo dõi trực tiếp vị trí của xe trên bản đồ, ước lượng thời gian tới điểm đích và nếu thấy xe đang gần điểm giao, có thể nhanh chóng gán tiếp chặng TP.HCM – Cần Thơ mà không bỏ lỡ thời điểm.

Lợi ích là rất cụ thể. Một, thao tác điều phối rút gọn đáng kể – vì tất cả thông tin cần thiết được hiển thị đúng nơi, đúng lúc. Hai, việc gán đơn chính xác hơn – vì thay vì suy đoán hoặc hỏi lại tài xế, người điều phối đang nhìn thấy thực tế vận hành ngoài kia. Ba, hệ thống tận dụng tối đa cơ hội nối chuyến – không để xe rỗi sau chặng mà sẵn sàng phân tiếp đơn kế tiếp nếu điều kiện phù hợp. Đây là cách CETA giúp doanh nghiệp tăng hệ số sử dụng phương tiện mà không cần tăng đầu xe – một yếu tố then chốt trong tối ưu chi phí vận tải.

Và quan trọng hơn cả, bản đồ hiển thị trong ghép chuyến còn tạo ra một lớp phản ứng nhanh cực kỳ cần thiết. Trong trường hợp xe gặp sự cố trên đường, người điều phối không cần chờ báo cáo hay gọi hỏi tài xế. Vị trí xe kẹt hiện rõ trên bản đồ, cho phép họ nhanh chóng quyết định điều chuyển đơn sang xe khác đang ở gần hoặc tái phân phối lộ trình. Đó chính là cách CETA biến bản đồ từ công cụ giám sát bị động thành một công cụ vận hành chủ động, đưa dữ liệu định vị vào đúng trung tâm của quyết định nghiệp vụ.

Từ hiển thị đến tự động hóa

Kết  luận

Tính năng hiển thị bản đồ vị trí xe trong giao diện ghép chuyến không chỉ đơn thuần là một thay đổi giao diện, mà là bước chuyển mình trong tư duy tổ chức vận hành. Việc đưa dữ liệu định vị — vốn là thông tin động theo thời gian thực – vào ngay trung tâm giao diện điều phối, đã giúp rút ngắn khoảng cách giữa thông tin và hành động. Từ chỗ chỉ đóng vai trò giám sát, bản đồ giờ đây trở thành công cụ hỗ trợ ra quyết định tức thời. Quy trình điều phối nhiều chặng không còn là chuỗi thao tác thủ công rời rạc, mà trở nên liền mạch, chính xác và có khả năng tiến tới tự động hóa. Đây chính là nền tảng để các hệ thống như CETA giúp doanh nghiệp vận tải chuyển hóa từ vận hành phản ứng sang vận hành chủ động.